به گزارش پایگاه خبری صابرین آنلاین به نقل از ایسنا،دکتر علی قنبری مطلق با اشاره به وضعیت بروز و شیوع سرطان در کشور، گفت: معمولا در حوزه بروز سرطان، کشورها را به پنج رده تقسیم میکنند که ایران در رده میانی قرار میگیرد و ایران از نظر بروز سرطان در حد متوسط قرار میگیرد.
افزایش بروز سرطان در کشور، سالانه ۵ درصد
وی با بیان اینکه سالانه تقریبا نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر در کشور به سرطان مبتلا میشوند، افزود: همچنین تقریبا سالی حدود پنج درصد هم در کشور افزایش بروز سرطان را داریم که این میزان طی دو دهه آینده در همه جای دنیا افزایش پیدا میکند. میزان بروز سرطانی که از سال ۲۰۲۰ تا دو دهه آینده برای ایران پیشبینی شده، فقط به دلیل تغییرات جمعیتی ۱۱۵ درصد است. در حالی که متوسط جهانی آن ۶۳ درصد است. علت هم این است که در حال حاضر اکثر جمعیتمان، جمعیت جوان و میانسال هستند که طی دو دهه آینده این افراد به سن پیری میرسند و از آنجایی که هرم جمعیتیمان بیشتر به سمت پیری میرود، بنابراین متوسط افزایش بروز سرطان در کشور ما بیش از سایر کشورهاست و دلیل دیگری جز این ندارد.
نقش بالای کمتحرکی در بروز سرطان در ایران
قنبری مطلق با بیان اینکه این میزان پیشبینی فقط بر اساس تغییرات جمعیتی است، گفت: با این حال دلایل دیگر بروز سرطان، شامل شیوه زندگی و تغییرات محیطی هم عوامل مهمی در زمینه افزایش بروز سرطان محسوب میشوند که البته قابل پیشبینی و محاسبه هستند، اما میزان تاثیرشان در بروز سرطان و محاسبه دو دهه آینده، پیشبینیپذیر نیست. به عنوان مثال در حال حاضر ریسک منتسب به عوامل خطر سرطان، در بین عوامل تغذیهای و کمتحرکی پررنگ است. در عین حال کمتحرکی نقش زیادی در بروز سرطانها در ایران دارند که اینها عواملی جدای از افزایش سن است. در عین حال افزایش سن موضوعی طبیعی است و آدمها هم دوست دارند که عمر بیشتری کنند. حال به طور کلی افزایش عمر، احتمال بروز بیشتر سرطان را هم به دنبال دارد.
وی ادامه داد: تقریبا در دنیا هیچ کشوری را نداریم که در دو دهه آینده میزان بروز سرطانش در حال کاهش باشد. البته ممکن است که برخی سرطانها به طور استثناء در برخی کشورها در حال کاهش باشند، اما به طور کلی همه سرطانها در همه کشورها در حال افزایش هستند. مهمترین دلیل آن هم افزایش طول عمر در دنیاست. حال این موضوع پیش میرود تا به یک وضعیت پایداری برسیم. این وضعیت پایدار در برخی کشورها اتفاق افتاده و در برخی کشورها هنوز رخ نداده است.
رده متوسط ایران در مرگومیر ناشی از سرطان
قنبری مطلق با بیان اینکه شاخص مهم دیگر در حوزه سرطان، میزان مرگومیر است، اظهار کرد: در اکثر کشورها میزان مرگومیر ناشی از سرطان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در حال کاهش است که دلایل مختلفی مانند پیشرفت روشهای تشخیصی و درمانی و… دارد. مهمترین دلیلش هم این است که روشهای تشخیص زودهنگام سرطان در دنیا در حال پیشرفت است و بنابراین از آنجایی که مبتلایان به سرطان زودتر تشخیص داده میشوند، کمتر جان خود را از دست میدهند و از آنجایی که دسترسی به درمان و کیفیت درمان بهبود یافته، در نتیجه میزان مرگومیر ناشی از سرطان نیز کاهش مییابد. در عین حال کشور ما به لحاظ مرگومیر ناشی از سرطان در رده متوسط قرار دارد.
بروز سرطان در مردان بیشتر از زنان
وی درباره سن بروز سرطان در کشور نیز گفت: به عنوان مثال متوسط سن بروز سرطان پستان حدود ۴۸ سال است که یکی از سرطانهای شایع در هر دو جنس است. به طور کلی میزان بروز سرطان در مردان کمی بیش از زنان است. به عنوان مثال از کل ابتلا به سرطان در ایران، ۵۲ درصدش در مردان و حدود ۴۸ درصد در زنان است.
شایعترین سرطانها در زنان و مردان
قنبری مطلق ادامه داد: در زنان سرطان پستان از همه شایعتر است و بعد از آن سرطان تیروئید، روده بزرگ، سرطان پوست و سرطان معده قرار دارد. در مردان سرطان پروستات از همه شایعتر است و بعد از آن سرطان پوست، معده، روده بزرگ و ریه قرار دارند.
سونامی سرطان؛ آری یا خیر؟
وی درباره بحث سونامی سرطان در ایران که مدتها در باره آن بحث میشد، گفت: بستگی دارد که چه تعریفی از سونامی داشته باشیم. اگر سونامی به عنوان چیزی غیرقابل پیشبینی باشد، استفاده آن در زمینه سرطان درست نیست. اما اگر منظور از سونامی سرطان این است که تعداد موارد سرطان در ایران دارد خیلی زیاد میشود، درست است و نباید هم تعجب کنیم؛ چراکه دلیل آن مشخص است. باید آماده باشیم که چگونه میخواهیم با این افزایش مواجه شویم.
برنامهای ملی علیه سرطان
قنبری مطلق درباره برنامههای وزارت بهداشت در زمینه پیشگیری و همچنین تشخیص زودهنگام سرطان در کشور، گفت: برای اینکه سرطان در کشوری کنترل شود، باید اولویتها، اهداف، راهبردها و برنامهها مشخص باشد. این موضوع هم در قالب برنامه میگنجد که نام این برنامه در دنیا «برنامه ملی مدیریت سرطان است». برنامه ملی مدیریت سرطان در وزارت بهداشت ایران هم از سال ۱۳۹۳ تدوین شد و در سال ۱۳۹۴ به عنوان جزئی از سند کنترل بیماریهای غیرواگیر قرار گرفت و توسط شورای عالی سلامت و امنیت غذایی هم تصویب و ابلاغ شد.
وی افزود: از همان زمان فعالیتهایمان را مطابق اهدافی که در برنامه پیشبینی شده بود، آغاز کردیم. در سال ۱۴۰۰ یکبار دیگر این برنامه مورد بازنگری قرار گرفت و اخیرا، هم در سطح بینالمللی و هم در سطح ملی در وزارت بهداشت مورد مرور قرار گرفته و امیدواریم که مجددا نسخه جدید برنامه ملی مدیریت سرطان، در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی ابلاغ شود.
رئیس اداره سرطان دفتر مدیریت بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: در این برنامه چهار فرآیند اصلی و هفت فرآیند پشتیبان داریم. چهار فرآیند اصلی شامل پیشگیری، تشخیص زودهنگام، درمان و مراقبتهای تسکینی است. هفت فرآیند پشتیبان نیز شامل تولیت و سیاستگذاری، پژوهش و نیازسنجی، توسعه نیروی انسانی، توسعه زیرساخت، توسعه شبکه ارائه خدمت، تامین و مدیریت منابع مالی و مشارکت سازمان های غیر دولتی و مردم نهاد است. در هر یک از این فرآیندها فعالیتهای زیادی انجام شده است. به عنوان مثال در حوزه پیشگیری غیر از اینکه برنامههای اطلاعرسانی، پویشها و کمپینها و … در سطح دانشگاههای علوم پزشکی با برنامهای که از سوی وزارت بهداشت ابلاغ میشود، انجام میشود، آموزشهای چهره به چهره و فرد به فرد نیز از سوی بهورزان و مراقبین سلامت و ارائهدهندگان خدمات سطح یک انجام میشود.
